جوان آنلاین: نرگس ممبینی متولد سال ۱۳۵۸ هرچند دانشآموخته باستانشناسی در سطوح عالی است، اما همه او را با هنر سفالگریاش میشناسند؛ هنرمندی که پژوهشگر هم است و در دانشگاه تدریس میکند، اما بخش اعظمی از زندگیاش در کارگاهی میگذرد که هم محصولی متفاوت از هنرسفال تولید میکند، هم به تمام علاقهمندان این هنر- صنعت کهن که بخش اعظمی از آنها کودکان و نوجوانان هستند، آموزش میدهد. میگوید: «پدرم معلم و خطاطی هنرمند بود. با هنر مأنوس و با تاریخ آشنا بود. از کودکی و قبل از دبستان متأثر از تربیت و روحیات پدر، به هنر علاقهمند شدم. ذوق هنری را از او دارم و همچنان مرهون توجه و تشویق هایش هستم. کودک که بودم وقتی باران میآمد و خاک، گِل میشد با اشتیاق گِلها را جمع میکردم و شکل میدادم. تمام سالهای کودکی و نوجوانی را بیآنکه مربی و استادی داشته باشم، صرفاً با مطالعه و تقلید، با علاقه و جدیت و در سایه تشویقهای پدر، مشغول سفال و نقاشی بودم و ترکیب این دو هنر را زمانی به صورت حرفهای دنبال کردم که پدرم احساس کرد ابزارهای لازم را باید تهیه کند و دراختیارم بگذارد. حالا سالها از آن دوران میگذرد و من بیش از سه دهه است که هنر سفال را با دانش تاریخ و باستانشناسی ترکیب کردهام و نقوش باستانی را روی سفال بازآفرینی میکنم.»
ممبینی اذعان دارد که هر آنچه از هنر آموخته و به دیگران نیز ارائه داده، مرهون ایامی است که میتوان نام آن را ایام فراغت نامید و بیتردید اگر نبود چنین ایامی، مجال یادگیری، تمرین و خلاقیت نیز فراهم نمیشد.
وی ۱۵ سال است در یک کارگاه هنری، هم آموزش میدهد هم محصول سفال با برند خود را تولید میکند. آثار او صرفاً یک شیء هنری یا کاربردی نیست، بلکه نقوش نشسته بر آن نیز حاوی پیامهایی برای مصرفکنندگان است. او با اینکه از سال ۱۳۸۷ در دانشگاه و در گروه هنر و معماری تدریس میکند، اما از آموزش سفال به کودکان و نوجوانان نیز لذت میبرد و میگوید: «از ذوق و شوق کودکان وقتی که تکهای گِل را تبدیل به یک شیء خلاقانه میکنند، انرژی مثبت میگیرم.»
او که تاکنون در ۳۵ نمایشگاه، ورکشاپ و رویداد هنری، آثار خود را به نمایش گذاشته است، اما این روزها و با فرارسیدن تعطیلی مدارس، دغدغه هجوم کودکان و نوجوانان و حتی مادران، برای ثبتنام در دوره سفالگری کارگاهش را دارد.
این باستانشناس در تعریف و توصیف هنر سفالگری میگوید: محصول هنر سفالگری ترکیبی از خاک و آب است که از سوی دستهای هنرمند زنده و شکل میگیرد. این هنر با ذوق هنری و نیز فرهنگ کهن کشورمان آمیخته میشود و پیامهایی با خود به همراه دارد و آن پیامها نوع زیستبوم و حیات بشری را در گذشته و هزارههای دور بیان میکند. اولین کارکرد این هنر ساخت ابزار و وسایلی است که در گذشته مورد استفاده قرار میگرفت و همچنان تداوم دارد چراکه سفالگری نمودار حیات هنری مردم ایران محسوب میشود، به این خاطر که سفال صنعتی است که برای تمام طبقات اجتماعی مورد استفاده قرار میگرفت و همچنان تداوم دارد.
ممبینی معتقد است: هنر سفال گزینهای جذاب و کاربردی برای فراغت تابستانی کودکان و نوجوانان است و انس با خاک و گل انرژی مثبت به آنان منتقل میکند.
وی میگوید: سفالگری رشته هنری جذاب و پرهیجانی است که به کودکان و نوجوانان آزادی میدهد با دستهای گِلی و خیس، با آزادکردن افکار و خلاقیت خود طرحی را که دوست دارند با گِل پیاده کنند. شاید شما تصور کنید که کلاس سفالگری برای کودکان مهم و واجب نیست، زیرا قرار نیست در آینده سفالگر شوند، بنابراین احتیاجی نیست که به این کلاسها بروند، اما فراموش نکنیم با آموزش سفالگری نمیخواهیم الزاماً کودکان را به یک سفالگر تبدیل کنیم بلکه پرورش یک روان آرام، متعادل و سالم در کودکان هدف اصلی این آموزش است. کودکان با نقاشی کشیدن، سفالگری و به طور کلی کارهای هنری که با دست انجام میشود و در آن خلاقیت وجود دارد، محیط اطراف خود را درک میکنند و به آن واکنش نشان میدهند. این هنرها باعث افزایش مهارتهای مختلفی از جمله عزت نفس، اعتمادبهنفس، مهارت حرکتی و هوش فضایی در آنها میشود. سفالگری برای کودکان میتواند شرایطی را فراهم کند تا توانایی حل مسئله را نیز بهبود بخشند.
وی در خصوص آموزش سفالگری در ایام فراغت تابستانی کودکان، به والدین توصیه میکند: برای آموزش سفال به کودکان به طور کلی دو روش دستی و با استفاده از چرخ سفالگری پایی و برقی وجود دارد، ولی بهترین روش برای کودکان روش دستی است، زیرا خطر کمتری دارد. بهتر است والدین برای یادگیری اصولی سفالگری فرزندان خود به آموزشگاههای معتبر سفالگری مراجعه کنند.