سختی و نرمی آب به غلظت مواد معدنی موجود در آن اشاره دارد. هرچه مقدار کلسیم و منیزیم، یا آهن، مس، آهک، سدیم و غیره در آب بیشتر باشد، آب «سخت‌تر» است. این مواد معدنی قابل رویت نیستند اما با احتمال بسیار بالایی می‌توان گفت آبی لوله‌کشی خانه‌ها سخت است.
آب سخت برای سلامتی خطری ندارد و نوشیدن آن حتی در مواردی می‌تواند به شما در دریافت مقدار موردنیاز مواد معدنی بدنتان کمک کند. اما ما در اینجا می‌خواهیم به اثراتی که این آب سرشار از مواد معدنی بر موهایمان می‌گذارد بپردازیم و ببینیم چطور می‌توان از آن جلوگیری کرد.
آب سخت با موهای ما چه می‌کند؟
چرا نباید هرگز با موهای خیس بخوابیم؟
وقتی موها خیس هستند مواد معدنی آب سخت می‌توانند به تارهای مو نفوذ کرده و بعد از خشک شدن، به شکل بلور یا کریستال دربیایند. طی این فرایند، ترکیباتی باقی می‌مانند که از ورود و خروج رطوبت به موها جلوگیری می‌کنند. در نتیجه مو بیشتر خشک، کدر و مستعد گره‌خوردگی می‌شود.
مقدار مواد معدنی انباشته‌شده در مو به مرور زمان بیشتر می‌شود و می‌تواند مشکلات دیگری مانند خشکی، پوسته‌پوسته شدن یا حتی چرب شدن بیش از حد کف سر را در پی داشته باشد. تحریک اگزمای پوستی نیز می‌تواند از عوارض آب سخت باشد.
آب سخت برای هیچ کدام از انواع مو خوب نیست اما برای بعضی موها مشکلات بیشتری ایجاد می‌کند.
موهای متخلخل در برابر آب سخت حساس‌تر هستند زیرا مواد معدنی آسان‌تر به عمق ساختارشان نفوذ می‌کند. موهای مجعد نیز به دلیل استعداد خشک و وز شدن، از آب سخت تاثیر بیشتری می‌پذیرند. در موهای رنگ‌شده نیز ممکن است به تغییر یا کمرنگ شدن رنگ مو منجر شود و در موهای فر با سنگنین کردن موها به باز شدن فرها بیانجامد.
چطور بفهمیم آب لوله‌کشی خانه ما سخت است؟
برای فهمیدن سختی یا نرمی آب راه‌های مختلفی وجود دارد. پس از تبخیر آب سخت ردی از مواد معدنی به جا می‌ماند. مثلا لک قطرات آب روی ظروف بعد از شستشو در ماشین ظرفشویی به دلیل املاح آب است. همچنین اگر دور شیر آب یا سردوش حمام پودر سفید یا سبزی تشکیل شود، یعنی آب سختی دارید.
نشانه دیگر را می‌توانید روی موهایتان پیدا کنید: اگر زمان زیادی طول می‌کشد تا شامپو درست روی سرتان پخش شود یا کف کند، یا مثلا اگر با وجود استفاده از نرم‌کننده بازهم موهایتان خشک و وز است ممکن است مشکل از سختی آب باشد.
البته مطمئن‌ترین راه برای تشخیص آب سخت، خرید یک ابزار کوچک تست آب سخت است.
چطور از آسیب آب سخت به موها جلوگیری کنیم؟
۱. روی سردوش فیلتر تصفیه نصب کنید
شما می‌توانید یک سیستم تصفیه کلی در محل آب ورودی به خانه نصب کنید تا آب نرمی داشته باشید. اما این کار نسبتا پرهزینه است و برای آپارتمان‌ها، مخصوصا اگر مستاجر باشید، گزینه راحتی نیست. در عوض می‌توانید یک فیلتر آب به سردوش خود وصل کنید. به این ترتیب آبی که با آن موهای خود را می‌شویید، سختی کمتری خواهد داشت.
۲. قبل از شامپو زدن، کف سر را پاکسازی کنید
با استفاده از محصولاتی مانند زغال فعال یا سالیسیلیک اسید برای پاکسازی کف سر، تجمع مواد معدنی را که به فیبر مو نفوذ می‌کنند، کم می‌کنید.
۳. از شامپوهای مخصوص از بین بردن رسوبات استفاده کنید
برای از بین بردن رسوبات و املاحی که روی مو و کف سر ساخته می‌شوند، محصولات مخصوصی وجود دارند. این شامپوها حاوی موادی هستند که به فلزات و مواد معدنی موجود در آب متصل شده و هنگام شست‌وشو آنها را از روی مو می‌زدایند.
برای انتخاب محصول مناسب، روی برچسب کالا و در لیست ترکیبات آن به دنبال ای‌تی‌دی‌اِی (اتیلن‌دی‌آمین‌تترااستیک اسید: ETDA) باشید. این ماده نه تنها ناخالصی‌ها را از بین می‌برد بلکه حاوی کراتینی است که به صاف کردن کوتیکول مو کمک می‌کند.
توجه کنید که این محصولات برای استفاده روزانه طراحی نشده‌اند و استفاده زیاد از آنها می‌تواند به خشکی مو منجر شود.
۴. موهایتان را با سرکه سیب بشویید
ترکیب‌های اسیدی برای متعادل کردن Ph پوست کف سر و پیشگیری از آسیب آب سخت مناسبند. به این منظور می‌توانید از سرکه سیب طبیعی فیلترنشده که کمی کدر به نظر می‌رسد استفاده کنید. برای این کار، پنج واحد آب را با یک واحد سرکه سیب در یک بطری مخلوط و آن را روی پوست سرتان اسپری کرده، با دست ماساژ بدهید و بعد از پنج دقیقه آبکشی کنید.